De teksten van deze getijden hebben veel componisten geïnspireerd tot het schrijven van geweldige en veelal indringende muziek. Het grootse deel van ons programma bestaat dan ook uit composities die hierin hun oorsprong vinden. Slechts drie composities, namelijk het Stabat mater, Christus factus est en het Crucifixus vinden we op terug op andere plaatsen in de liturgie.

Zo was de tekst van het Stabat Mater oorspronkelijk bedoeld voor persoonlijke meditatie, gewijd aan het lijden van Christus en het verdriet van Maria hierover. Ook heeft het gediend als processiegezang bij boetetocht en kruisweg. Sinds 1727 behoort de sequentie tot de Rooms-katholieke misgezangen van het feest van Onze-Lieve-Vrouw van Smarten (15 september). In aanvulling hierop werd de hymne ook nog verdeeld over de vespers, metten en lauden van deze gedenkdag. Palestrina componeerde zijn Stabat Mater voor paus Gregorius XIV. Al gauw werd het één van de meest geliefde stukken uit het repertoire van de pauselijke kapel. Sinds de 17e eeuw werd het stuk traditioneel gezongen tijdens de offeranden op Palmzondag.

Het 8-stemmig Crucifixus van Lotti is een deel uit zijn Credo in F. Het nam hierin tussen de overige door orkest begeleide delen een aparte plaats in. Met veel dissonanten en een steeds toenemende spanning wordt in dit deel de kruisiging van Christus bezongen. Het is één van Lotti’s bekendste werken geworden.
Bruckners imposante compositie is het graduale voor witte donderdag. Het maakt deel uit van een set van vier Gradualen, uitgegeven in 1886. Van de vier werken is het de meest symfonische, met trapsgewijs toenemende en wegebbende harmonische spanning. Het werk is rijk aan harmonische schakeringen. Hierin herkennen we Bruckner als orgelimprovisator.

Van alle muziek die voor de passietijd is geschreven is het Miserere van Allegri misschien wel het bekendste. Ondanks dat het werk op straffe van excommunicatie alleen gezongen mocht worden in de pauselijke kapel, lukte het verscheidene componisten en muziekhistorici toch om het werk naar buiten te smokkelen, hetgeen alleen maar heeft bijgedragen aan het geheimzinnige karakter dat aan dit werk kleeft.

Aan de hand van de klaagliederen van Jeremia wordt het klagen van de profeet over de vernietiging van Gods stad gebruikt als metafoor voor het verdriet over de dood van Jezus. Ondanks het waardige en plechtige karakter van de vieringen, werden de renaissance componisten juist tot deze teksten aangetrokken vanwege hun dramatische karakter. Ook in de zettingen klaagliederen van de Portugese renaissance componist De Brito, die hun plaats vinden in de eerste nocturnen van respectievelijk witte donderdag en goede vrijdag vinden we van deze woordschilderingen.

In de composities van de hedendaagse componist Coen Vermeeren horen we referenties aan Arvo Pärt, Daan Manneke, maar ook de renaissancepolyfonie voorbijkomen. De beide 5-stemmige responsoria die vandaag op het programma staan kenmerken zich door een grote intensiteit en hebben door hun duidelijke woord-toonrelatie een grote zeggingskracht.

Tot slot van het concert zingen we het magnifieke “O vos omnes” van Pablo Casals. Het werk is oorspronkelijk gecomponeerd voor herenkoor, maar later door de componist zelf herschreven voor gemengd koor. In deze versie zult u de compositie dan ook horen. De expressieve manier van componeren, de dramatische dynamische schakeringen en de enorme ambitus van de compositie, maken het geheel tot een indringend werk.